چرا نباید آیین محرم را این‌قدر خیابانی کنیم؟
تاریخ انتشار: ۲۶ تیر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۲۴۵۵۶۳
دگرگونی آیین‌های عزاداری از مکان‌های سنتی به خیابان باعث دگرگونی شکل، فرآیند و حتی محتوا در این آیین‌ها می‌شود. تا این حد خیابانی شدن، آدابی را رقم می‌زند که عنصرهایی چون روایت، ذکر، تذکر و حتی داد و ستد فرهنگی- قومی را از آیین‌ها می‌کاهد.
به گزارش خبرگزاری برنا؛ این مضمون یادداشت رضا دبیری نژاد - موزه‌دار و پژوهشگرِ ایران‌شناس – است درباره‌ی یکی از تغییرهای سال‌های اخیر در آیین پرشکوه عزاداری حسینی (ع).
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
او در یادداشت خود آورده است: «تهران شهر خیابان شده است، شاید خیابان مهمترین سمبل شهر باشد اما وقتی خیابان مهمترین محمل حضور و زیست شهروندان می‌شود، شهر در سیطره خیابان در می‌آید. انتخابات می‌شود، مردم به خیابان می‌ریزند، مسابقه فوتبال تمام می‌شود، تماشاگران به خیابان می‌ریزند؛ حتا اگر مسابقه فوتبالی در جام جهانی یا والیبالی در دیگر سوی دنیا باشد. حالا «خیابانی شدن»، آیین محرم را هم تسخیر کرده است. حال باید پرسید، آیا خیابان‌ها جایگزین میدانگاه‌های عزاداری محرم شده است؟
غرفه‌ها و طاق‌هایی که در خیابان‌ها افراشته شده‌اند یا دسته‌های عزاداری که باید مسیرهای خیانی را طی کنند حتا با طبل‌ها و چراغ‌ها و بیرق‌های خود. اما باید در نظر داشت که هر مکانی قواعد خود را دارد؛ همچون یک بافت زمینه‌ای، این بافت زمینه‌ای و قواعدش بر آیین‌های وارده اثر می‌گذارد و فرم آنها را دگرگون یا تسخیر می‌کند.
خیابان محل جولان ماشین است، محل گذر است، محل سرعت است و همواره همنشین خیابان مغازه و ویترین است. اینگونه است که آیین‌ها با همین نشانه‌ها و کارکردها ادغام می‌شوند. اینگونه است که جایگاه‌های عزاداری شبیه ایستگاه می‌شوند و شکل ویترینی به خود می‌گیرند، یا ویترین‌ها آرایه‌های عزا را به خود می‌چسبانند، بی‌آنکه در نظر گرفته شود هر مکان، کارکرد، تعریف و نقشی خاص دارد.
در تلفیق دو معنا یا کارکرد، آنکه در شرایط حاضر قدرتمندتر است، نقش و کارکرد خود را بر دیگری غلبه می‌دهد. خیابان جایگاه ماشین است و آدمی با ماشین در خیابان معنا می‌یابد. اینگونه است که ماشین‌ها هم با آیین‌های عزا در هم می‌آمیزند؛ از نوای پخش‌شان تا ماشین نوشته‌های محرمی که یک آن در محرم آرایه و مد می‌شوند.
مُدشدگی حاصل این زیست است که با غلبه خود از نقش اولیه و چندوجهی آیین‌ها می‌کاهد. خیابان محل عبور است و محل سرعت و اینگونه عزاداری خیابانی هم شکل گذر و سرعت به خود می‌گیرد و این گذری شدن و سرعت گرفتن با اشکال سنتی که محل گردآمدن، نشستن، گفت‌وگو، دیدار و آداب مترتب بر آنهاست در تقابل قرار می‌گیرد.
در واقع دگرگونی آیین‌های عزاداری از مکان‌های سنتی به خیابان باعث دگرگونی شکل، فرآیند و حتی محتوا در این آیین‌ها شده است. وقتی یک بنگاه معاملاتی ماشین به عرضه تبدیل نذر می‌شود یا وقتی ماشین‌ها صف می‌کشند تا نذری بگیرند و حتا ماشین گردی برای تماشا یا همرای هیئت‌ها به آداب جاری تبدیل می‌شود، وقتی ایستگاه محل توقف چند لحظه‌ای ماشین‌ها در ترافیک می‌شوند، همگی آدابی دیگر را رقم زده است که عناصری چون روایت، ذکر، تذکر و حتی داد و ستد فرهنگی- قومی را از آیین‌ها می‌کاهد.
خیابانی شدن محرم، نقش مکانی را به مثابه یکی از گزاره‌های اصلی آیین برجسته می‌کند. در آیین‌هایی همچون محرم مکان از ساحت کارکردی خود خارج شده و معنایی سمبلیک به خود می‌گیرد؛ چنان‌که با حسینیه شدن نوعی مقدس‌انگاری موقت پدید می‌آید، اما آیا خیابان هم می‌تواند این مراتب تغییر محتوایی و مقدس شدگی را طی کند. آیا خیابانی شدن هم می‌تواند آداب معنایی جدیدی را در محرم بسازد، آیا خیابانی شدن بخشی از زیست شهری و علاقه نسل جوان امروز است که لاجرم محرم هم باید از آن تبعیت کند؟»
آیا این خبر مفید بود؟
نتیجه بر اساس رای موافق و رای مخالف
منبع: خبرگزاری برنا
کلیدواژه: عزاداری فوتبال محرم موزه نسل جوان خیابانی شدن آیا خیابان آیین ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.borna.news دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری برنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۲۴۵۵۶۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
سپاهان سرمربی محبوب را می خواهد | انتقال سخت عملی می شود؟
به گزارش همشهری آنلاین نتایج بد سپاهان در نیم‌فصل دوم باعث شد هواداران این تیم روی سکوها با شعار علیه مورایس خواهان بازگشت محرم نویدکیا به تیم‌شان شوند. در چنین شرایطی طبیعی است که در اصفهان همه منتظر بازگشت محرم به نیمکت طلایی‌پوشان باشند. مورایس برای یک فصل دیگر تحت قرارداد باشگاه سپاهان است و رقم دستمزد او آنقدر خوب است که به‌راحتی حاضر به از دست دادن آن نباشد. اما بدون‌شک اگر مورایس در این فصل برای سپاهان جام نیاورد هواداران این تیم تمایلی برای ادامه کار تیم‌شان با سرمربی پرتغالی نخواهند داشت. در همین راستا محرم جدی‌ترین گزینه برای جانشینی مورایس به حساب می‌آید و حتی گفته می‌شود تماس‌هایی در این زمینه با او گرفته شده است. واقعیت امر این است که نویدکیا فعلا تمایلی برای بازگشت به سپاهان ندارد و شرایط را برای این اتفاق مهیا نمی‌داند. او همچنان از یک‌سری اتفاقاتی که موقع جدایی‌اش در اصفهان برایش رخ داد، دلخور است. البته در فوتبال هیچ اتفاقی غیرقابل پیش‌بینی نیست و از این رو نمی‌توان با قاطعیت گفت نویدکیا تحت هیچ شرایطی فصل بعد روی نیمکت سپاهان نخواهد نشست.
شرط ماندن محرم در رفسنجان
هواداران رفسنجانی بعد از محمد ربیعی که دوران خوبی در این شهر داشت حالا به محرم نویدکیا علاقه‌مند شده و به‌شدت از این مربی با اخلاق حمایت می‌کنند. از این رو آنها دوست دارند محرم در فصل آینده در مس مانده و این تیم را به روزهای خوبی که در بالای جدول لیگ داشته، برگرداند. مساله‌ای که این مربی اصفهانی به‌خوبی به آن آگاه بوده و از آنجا که خودش نیز مربی جاه‌طلبی است در هر شرایطی حاضر به ماندن در رفسنجان نیست. در واقع او می‌خواهد سرمربی تیمی باشد که توان رقابت با تیم‌های بالای جدول را داشته و حداقل این شانس را داشته باشد که برای کسب سهمیه بجنگد. تفکری که تابستان فصل پیش در بین مدیران مس وجود نداشت و به همین خاطر هم محمد ربیعی از این باشگاه جدا شد. در شرایط فعلی هم نویدکیا در صورتی در رفسنجان خواهد ماند که شرایط برای ادامه کار او و مسیر موفقیت‌آمیز تیمش فراهم شود. شرایطی که به‌نظر می‌آید مسی‌ها به‌دنبال فراهم کردن آن هستند و قول‌هایی نیز در این زمینه داده‌اند.
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»